Detonasyon, buji ateşlemesinden önce; sıkıştırma zamanlamasında oluşan denetimsiz, ani yanmadır.
Asıl yanma, ateşleme zamanında, önceden belirlenmiş problemsiz olaya denilirken; detonasyon bu döngünün dışında oluşan ani bir patlama olarak tanımlanabilir.
Detonasyon feci ve pahalı sorunların kaçınılmaz habercisidir. Aşırı yüksek silindir ısısına ve normal ateşlemede oluşandan on kat daha fazla silindir basıncına neden olur. Ki bu kadar yoğun ve şiddetli bir ısının motorun parçalarını eritip mahvedeceğini anlamak pek de zor değildir. Bu nedenle detonasyonu azaltmak hayati önem taşır, aşağıdaki rehber işte size tam bu konuda yardımcı olmak için hazırlanmıştır.
1. Oktan- Bu detonasyonun en yaygın sebebi olmakla birlikte, en kolay düzeltilebilenidir. Eğer aracınızda aşırı besleme kullanacaksanız kaliteli bir benzin kullanmalısınız. Motoru uygun yakıt derecesine ayarladığınızdan emin olun. Bazı arabalar aynı anda hem 91 oktan hem de 100 oktan benzin programlarına sahip olabiliyor ve birçok insanın bu ayarları değiştirmeyi unutabildiğine şahit oluyoruz.
2. Zamanlama- Ateşlemenin zamanı da zararınızı arttırabilir. Top Death Center (TDC) den çok önce ateşleme yapılırsa, yine detonasyon oluşur. Bunun sonucunda; piston yukarı çıkma pozisyonundayken içerde maksimum basınç oluşur. Patlamadan oluşan basınçla, pistonun yukarıya doğru hareketinde gelmesi gereken normal basınç ters taraftan gelir ve piston-kol kombinasyonunda oluşan baskıyı arttırır. Bu basınç dalgasının pistonu tam TDC anında ya da kuvvet zamanındayken etkilemesi beklenir. Bahsedilen senaryoda elimize geçen şeyler yamulmuş piston kolları ve parçalanmış pistonlar oluyor.
3. Fakir Karışım –Fakir karışım detonasyonun bilinen bir başka failidir. Fakir karışım sıcaklığı arttırır ve süreç sırasında daha az ısı emer, böylece Egzoz Gaz Sıcaklığı (EGT) yükselir, karışım fakirleşirken yakıt eklemek ısıyı düşürür. Bu ısı karışımın yandığı yere ulaşır ve detonasyon oluşur.
4. Geri Basınç- Egzozda oluşan bir daralma, yanmadan sonra ortaya çıkan gazların içerde kalmasına neden olur ki bunun kötü bir şey olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Dışarı atılamayan egzoz gazı, sistemde sıkışarak motordan çıkan gazların dışarıya atılmasını zorlaştırır. Tam olarak dışarı atılamayan sıcak gaz, bir sonraki devirde içeri gelen hava ve benzinin erken patlamasına neden olur. Bu da detonasyon doğurur.
5. Zayıf Intercooler- Intercooler kesinlikle bir kuvvet arttırıcı değil bir detonasyon geciktiricidir. Hava dolgusu turbonun sıkıştırma ünitesine baskı yaptıkça ısıda artış görülür. Bu artış havanın yoğunluğunu oksijen moleküllerinin arasındaki mesafeyi açarak yükseltir. Hava intercoolerdan geçerek dolaştığı için soğur ve oksijen yoğunluğu artar, oksijenin hacminin arttığı yerde güç kaçınılmaz olarak artar. Havanın soğutulması detonasyon eşiğini olumlu yönde etkiler, bu durumun dayanıklılık ve güç üretimine katkısı vardır.
6. Hava Giriş Isısı- Ateşlemeden önceki başlangıç sıcaklığı motorun detonasyon karakterini etkileyebilir. Serin bir gün güç oluşumuna gayet faydalı etkiler sağlarken, sıcak bir gün motorunuzu detonasyon uçurumunun kenarına itebilir.
7. Bujiler- Nitro ve turbo sistem için buji üreticileri standarttan daha iyi bujileri önerirler. Standart bujiler yanmayı çok düşük ısılarda bile sağlarlar. Nitro veya turbo destekli yanmalarda çevre ısı seviyeleri çok daha yüksektir ve standart bujiler ısıyı uzun süre koruyarak karışımın yanlış zamanda ateşlenmesine sebep olur, sonucunda detonasyon kaçınılmazdır.
8. Element Etkileri- Element derken karbon ve petrolden bahsediyoruz. Pistona, sübaplara ve yanma odasında herhangi bir yere konuşlanan karbon sıcak noktalara doğru yol alıp detonasyona neden olabilir. Bahsedilen yerlere girmeyi başaran benzin de aynen kendiliğinden kontrolsüz bir ateşlemeye yol açar.
Nasıl Süpermen'in kuvvetini ancak kriptonit taşı azaltıyorsa; aşırı beslemeli motorların korkulu rüyası da detonasyondur. Detonasyon motorunuzun ömrünü kısaltır; eğer şanslı gününüzde değilseniz, kendinizi motorunuzun parçalarını yoldan toplarken bulabilirsiniz. Erimiş, paramparça pistonlar, yamulmuş piston kolları, bozulmuş contalar, oyulmuş bujiler korku filmimizin son sahnesinin oyuncularıdır.Size nihai önerimiz; turbo motorunuzun ayarlarını ve kontrolünü doğru yapmanız ve motorunuzdan gelen tuhaf seslere karşı tetikte olmanızdır.
Yazar: Umit DOGAN
Eklenme Tarihi :
Eklenme Tarihi :
Eklenme Tarihi :